NHỰA - VI NHỰA - SỨC KHỎE
Nhựa là một vật liệu tổng hợp được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm sản xuất bao bì, đồ gia dụng, xây dựng, nông nghiệp, y tế,... Tuy nhiên, nhựa cũng có thể gây hại cho sức khỏe con người nếu không được sử dụng đúng cách.
Nhựa được thải ra môi trường sẽ dần biến thành vi nhựa có thể xâm nhập vào cơ thể người, tiếp xúc với bản thân sản phẩm nhựa và các hóa chất liên quan; Các chất ô nhiễm từ quá trình tạo ra, tiêu thụ và xử lý chất thải nhựa. Thông tin được đưa ra tại Hội thảo "Tác động sức khoẻ của chất thải nhựa - Các khuyến nghị chính sách và can thiệp ở Việt Nam”, do Đối tác hành động về Nhựa và Sức khỏe (PHA) cùng FHI 360 phối hợp tổ chức vào ngày 17/8/2022 tại Hà Nội.
Rủi ro sức khỏe từ việc khai thác và vận chuyển nguyên liệu hoá thạch để sản xuất nhựa: Các khí ô nhiễm: PM, các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC), hydrocacbon thơm đa vòng (PAH), ôzôn mặt đất,…làm tăng nguy cơ các bệnh tim mạch và hô hấp, các ảnh hưởng về da, mắt và các cơ quan cảm giác khác, hệ tiêu hóa, hệ thần kinh, hệ thống miễn dịch và thận, hệ thống nội tiết, và thậm chí có thể gây ung thư và đột biến gen.
Hàng ngày, chúng ta hít phải hạt vi nhựa, các hạt nhỏ này có thể vào đến phổi và hệ tiêu hóa. Trong không khí, các nguồn chủ yếu của hạt vi nhựa là hàng dệt may tổng hợp, lốp cao su và bụi đường. Các nguồn khác bao gồm đồ nội thất, vật liệu xây dựng, đốt rác thải, bãi chôn lấp và chất thải công nghiệp. Các hạt vi nhựa cũng được tìm thấy trong nước máy, nước đóng chai, hải sản và bia. Họ cho rằng ô nhiễm hạt vi nhựa được gây ra chủ yếu do sự phân hủy rác thải nhựa và tình trạng này đang diễn ra trên toàn cầu. Đáng lo nhất hiện nay là hạt vi nhựa có ở mọi nơi, kể cả trong không khí, nguồn nước bạn đang sử dụng hàng ngày.
Một số tác hại của nhựa đối với sức khỏe con người bao gồm:
- Ô nhiễm môi trường: Nhựa có thể bị phân hủy rất chậm trong môi trường, do đó có thể gây ô nhiễm môi trường. Ô nhiễm nhựa có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người thông qua việc ăn uống thực phẩm bị ô nhiễm nhựa, hít phải khói nhựa, tiếp xúc với nước bị ô nhiễm nhựa,...
- Hóa chất độc hại: Một số loại nhựa có chứa các hóa chất độc hại, chẳng hạn như bisphenol A (BPA), phthalates,... Các hóa chất này có thể gây hại cho sức khỏe con người, bao gồm ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết, hệ sinh sản, hệ miễn dịch,...
- Nguy cơ ung thư: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhựa có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Tuy nhiên, cần có thêm nghiên cứu để xác định mối liên quan này rõ ràng hơn.
Để bảo vệ sức khỏe của mình, bạn nên hạn chế sử dụng những loại nhựa không rõ nguồn gốc và các loại nhựa như nhựa PC, PVC,3V... , đặc biệt là các loại nhựa có chứa BPA và phthalates, nhất là nhựa "PC" thường không có kí hiệu, đây là loại nhựa độc nhất, nguy hiểm nhất, thường dùng để tạo ra các loại thùng đựng hoặc bình nước dung tích 3-5l cũng như một số loại hộp thực phẩm. Bạn cũng nên tái chế nhựa để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Dưới đây là một số mẹo giúp bạn sử dụng nhựa một cách an toàn:
- Ngoài những loại nhựa cảnh báo trên, bạn có thể dùng các loại nhựa an toàn như PP, HDP, HDPE và PET. Loại PET chỉ nên dùng 1 lần.
- Tránh sử dụng nhựa để đựng thực phẩm nóng hoặc thực phẩm có tính axit.
- Rửa sạch nhựa trước khi sử dụng.
- Tái chế nhựa để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Bằng cách thực hiện các mẹo trên, bạn có thể bảo vệ sức khỏe của mình và bảo vệ môi trường.